KTSO Covid-19 salgını nedeniyle ekonomide yaşanmakta olan krizin büyük oranda derinleştiğini vurgulayarak, “Hükümet aldığı tedbirleri acilen gözden geçirmelidir!” açıklamasını yaptı.

Kıbrıs Türk Sanayi Odası (KTSO) Covid-19 salgını nedeniyle ekonomide yaşanmakta olan krizin büyük oranda derinleşmeye devam ettiğine dikkat çekerek, “En iyimser tahminlere göre, KKTC ekonomisinin 2020 yılında çift haneli küçülme ve 2021 yılında ise tek haneli küçülme yaşaması beklenmektedir” açıklamasını yaptı.

Odadan yapılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Böylesine büyük bir ekonomik yıkımla karşı karşıya kalacak olan ülkemizde, hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağı gibi yeni bir ekonomik model oluşacaktır.

KKTC ekonomisinin turizm, yükseköğrenim ve inşaat sektörlerinin yurtdışından getireceği dövize ve TC yardım/kredilerine dayalı büyüme modeliyle, hantal ve verimsiz kamu giderlerinin karşılanması yapısı artık son bulmuştur.

KKTC ekonomisi mal ve hizmet üretimine ve ihracatına odaklı olarak çalışarak, teknoloji, AR-GE, inovasyon ve girişimciliğe dayalı bir yapıda tekrar kurgulanmalıdır. Kamunun verimli ve etkin bu ekonomi modeli destekleyecek yapıda olması hedeflenmelidir.

Bu gerçekler ışığında, hükümetin açıkladığı tedbirlerin, ekonomik ihtiyaçlara cevap veremediği gibi, sosyal adaleti ciddi oranda bozduğuna tanık olmaktayız.

Ekonomiyle ilgili oluşturulan komitelerde özel sektör temsiliyetinin olmamasının, krizin etkisini daha da kötü yapacak ve koordinasyon eksikliği yaratacak büyük bir eksiliktir.

Bu kapsamda hükümetin aldığı tedbirleri acilen aşağıdaki hususları dikkate alarak gözden geçirmelidir:

1. Maaş Ödemesi Desteği: Kapalı/açık ayırt edilmeksizin krizden etkilenen ve cirosu %25’den fazla düşen tüm işletmelerin çalışanlarına maaş desteği verilmelidir.
2. Çeklerle İlgili Düzenleme: Bankada nakit parası olduğu halde ödeme yapmayan işletmelerin çeklerinin hesaplarından sorulmadan alınmasına yönelik düzenlemenin yapılması sağlanmalıdır.
3. Kamusal Yükümlülüklerin Ertelenmesi: Tüm krizdeki ülkelerin almış olduğu tedbirlerde, işletmelerin devlete ait yükümlülükleri gecikme zammı olmadan en az altı ay boyunca ertelenmiştir. Kapalı/açık ayırt edilmeksizin krizden etkilenen ve cirosu %25’den fazla düşen tüm işletmelere kamuya ait yükümlülüklerde en az altı ay erteleme verilmelidir.
4. Bankalara Olan Yükümlülüklerin Düzenlenmesi: Bankalara ait yükümlülüklerini yerine getiremeyecek tüm işletmelere ve kişilere minimal masraf alınarak, faiz desteği sağlanarak borçların en az üç yılı kapsayacak şekilde yapılandırılması sağlanmalıdır. Bu alanda daha fazla kaynak ayırılmalıdır.
5. Sosyal Adalet Sağlanması: Maaş desteği konusunda kamu ve özel sektör çalışanları arasında ayrımı daha da derinleştirecek uygulamalara derhal son verilmelidir.
6. Kamu Gelirlerin Artırılması: Gelir dağılımının düzeltilmesi için varlık vergisi oluşturulmalı, çok kazanandan/varlıklı insanlardan daha çok vergi alınmalıdır. Yerli ürünleri koruyan fonlar ve lüks ürünler üzerinde vergiler artırılmalıdır. Devletin gelirleri ciddi oranda düşeceği öngörülmelidir.

KTSO olarak bu dönem içerisinde ciddi ekonomik sıkıntılar içerisinde geçildiğini tüm sanayicilerin kaynaklarını işletmelerinin sürdürülebilirliği ve istihdamın devamı için kullanması gerektiğine inanmaktayız.

Zorda olan işletmelerin varlıklarını sürdürülebilmeleri için küçülen ekonomik yapıda, ihtiyaç duydukları finansal kaynaklara acilen ulaşması sağlanmalıdır. Aksi takdirde kendi başına bırakılan sanayiciler, işletmeleri içerisindeki yükümlüklerini belirli bir süre yerine getirebileceklerini, ancak diğer yükümlülüklerini yerine getiremeyecekleri görünen bir gerçektir.

Bununla birlikte bu kriz bize  yerli üretimin ne kadar önemli olduğu olgusunu bir kez daha göstermiştir. Gümrük kapılarının kapandığı, yurtdışından ihtiyacımız olan ürünlerin gelemediği veya gelemeyeceği artık öngörülebilmektedir. Bu nedenle ülkemiz için stratejik önemli olan ülkemize uygun gıda, un, içme suyu, et, süt, buğday,  ilaç, temizlik, tarım, tarımsal sanayi, inşaat malzemeleri ve benzeri ihtiyaçları giderebilecek sektörlerin tespit edilip, üretiminin özendirilmesi gerekmektedir”